قارچ پوستی یکی از  انواع بیماری‌ های پوستی رایج در میان افراد است، به‌شدت مسری است و می‌تواند از انسان به حیوان و از حیوان به انسان منتقل شود. کودکان، افرادی که سگ یا گربه دارند و کسانی با سیستم ایمنی بدنی ضعیف، در معرض خطر ابتلا به قارچ پوستی قرار دارند. بااین‌حال، اگرچه این بیماری بسیار آزاردهنده است، اما به‌ندرت منجر به مشکلات جدی می‌شود. در ادامه با یکی از انواع قارچ پوستی به نام قارچ پا آشنا می‌شوید.

قارچ پا چیست و چه علائمی دارد؟

معمولا به قارچ پوستی پا یا tinea pedis، بیماری پای ورزشکار گفته می‌شود و تصور بر این است که حدود 15 درصد از مردم جهان به این بیماری مبتلا هستند. قارچ پوستی پا معمولا کف پا، بین انگشتان پا و اطراف انگشتان پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و علائم آن معمولا از بین انگشتان پا شروع می‌شود. شدت علائم قارچ انگشتان پا از خفیف تا بسیار ناراحت‌کننده متغیر است. علائم قارچ پا عبارت است از:

• خارش یا سوزش بین انگشتان پا یا کف پا
• تاول‌های خارش‌دار
• ترک خوردن پوست بین انگشتان پا یا کف پا
• خشکی پوست کف پا یا کناره‌های آن
• تغییر رنگ و شکننده شدن ناخن‌ها
• بوی نامطبوع پا

عوامل ابتلا به قارچ پا چیست؟

جوراب، کفش مرطوب و شرایط گرم و مرطوب، باعث رشد موجوداتی می‌گردد که یکی از آنها میتواند قارچ پا باشد. این بیماری بسیار واگیردار است و در اثر تماس با فرد آلوده یا تماس با سطوح آلوده مانند حوله و کفش قابل‌انتقال است. این مسئله در مورد قارچ پای کودکان نیز صادق است. درصورتی‌که شرایط زیر را دارید، احتمال ابتلای شما به قارچ پوستی پا بیشتر است:

• مرد هستید.
• اغلب جوراب مرطوب یا کفش تنگ می‌پوشید.
• از وسایلی مانند تشک، فرش، ملحفه تخت، لباس یا کفش استفاده می‌کنید که به طور مشترک، مورد استفاد فرد مبتلا به عفونت قارچی است.
• در مکان‌های عمومی که در آن‌ها احتمال آلودگی زیاد است برای مثال رختکن، سونا، استخر و حمام‌های عمومی، پابرهنه راه می‌روید.

قارچ پا می‌تواند از انسان، حیوان، شیء و خاک به انسان منتقل شود و درمان کمک می‌کند که این بیماری به دیگران منتقل نشود. بیشتر افراد حداقل یک بار در زندگی به قارچ انگشت پا مبتلا می‌شوند.

قارچ پا موجب چه عوارضی می‌شود؟

قارچ پا می‌تواند به سایر قسمت‌های بدنتان سرایت کند، برای مثال:

• دست: افرادی که قسمت‌های آلوده پاهای خود را می‌خراشند یا برمی‌دارند، ممکن است در یکی از دستانشان نیز عفونت مشابه داشته باشد.
• ناخن‌ها: قارچ‌های مرتبط با بیماری پای ورزشکار می‌تواند ناخن‌های انگشتان شما را نیز آلوده کند. قارچ ناخن پا بیشترین مقاومت را نسبت به درمان نشان می‌دهد.
• کشاله ران: گسترش عفونت از پاها به کشاله ران معمول است زیرا قارچ می‌تواند از روی دستان یا حوله به سایر نقاط بدن برود.

چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنید؟

 اگر در پاهای شما بثورات پوستی ایجاد شده و این بثورات بعد از دو هفته خوددرمانی یا استفاده از داروی ضدقارچ بدون نسخه بهتر نشده است، لازم است به پزشک مراجعه کنید. اگر دیابت دارید، در صورت مشکوک بودن به ابتلا به بیماری پای ورزشکار، به پزشک مراجعه کنید، به‌خصوص اگر علائمی از عفونت باکتریایی ثانویه احتمالی مانند قرمزی بیش‌ازحد، تورم، ترشح یا تب را مشاهده کنید. همچنین، لازم است بدانید قارچ پای نوزاد اگرچه می‌تواند هشداردهنده باشد اما به‌ندرت موجب مشکلی طولانی‌مدت می‌شود.

از سوی دیگر، شما می‌توانید در این شرایط از مشاوره پزشکی تلفنی رایگان نیز استفاده کنید. این نوع مشاوره به شما امکان می‌دهد که بدون نیاز به خارج شدن از منزل، از مشاوره پوست و مو رایگان بهره‌مند شوید. همچنین اگر به دنبال مشاوره تلفنی رایگان هستید، میتوانید از گزینه مشاوره پزشکی آنلاین که از جهت زمان و هزینه به صرفه است، استفاده کنید.

قارچ پا چگونه درمان می‌شود؟

اگر فکر می‌کنید که ممکن است به قارچ انگشت پا مبتلا باشید لازم است ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا او بررسی کند که دقیقا علائم شما مربوط به چه بیماری‌ای است. پزشک ممکن است پس از مشاهده و بررسی پای شما بتواند قارچ پا را تشخیص دهد. او همچنین ممکن است قسمت کوچکی از عفونت را بخراشد و برای تایید تشخیص به آزمایشگاه ارسال کند.

بیماری قارچ پوستی، بیماری جدی‌ای نیست و با درمان مناسب معمولا پس از دو هفته رفع می‌شود. رایج‌ترین گزینه درمانی، پماد ضد قارچ انگشتان پا، اسپری، ژل یا پودر ضدقارچ بدون نسخه است، اما اگر قارچ ناخن پا با این روش درمان نشود پزشک برای شما دارو تجویز می‌کند. داروهای قارچ پا عبارت‌اند از:

• پمادها یا پودرهای ضدقارچ: پمادها و پودرهای ضدقارچ بدون نسخه به‌خوبی برای قارچ پا موثرند. این محصولات شامل کلوتریمازول (clotrimazole)، میکونازول (miconazole) و تربینافین (terbinafine) می‌شوند. این داروها تا حد زیادی در درمان قارچ بین انگشتان پا موثرند.
• داروی خوراکی ضدقارچ: برای قارچ پا، پزشک ممکن است داروی خوراکی ضدقارچ تجویز می‌کند. برای خلاص شدن کامل از قارچ، باید این دارو را به مدت یک تا سه ماه مصرف کنید. اگر درمان را خیلی زود متوقف کنید، ممکن است عفونت برگردد و درمان آن سخت‌تر شود. داروهای ضد قارچ خوراکی شامل فلوکونازول (fluconazole)، گریزئوفولوین (griseofulvin)، ایتراکونازول (itraconazole) و تربینافین (terbinafine) است.

درمان خانگی قارچ پا

معمولا چندین روش درمان خانگی برای قارچ پا مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روش‌های درمانی بیشتر متکی بر تجارب افراد هستند و نباید جایگزین درمان‌های توصیه‌شده توسط پزشک شوند. بهتر است قبل از استفاده از هر یک از این روش‌ها با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که روش‌های درمان خانگی قارچ پوستی پا، تکمیل‌کننده درمان توسط پزشک هستند. در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید:

1. سرکه سیب: پنبه‌های آغشته به سرکه سیب را سه بار در روز روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید.
2. آب‌اکسیژنه: برای درمان خانگی قارچ ناخن پا، هیدروژن پراکسید را دو بار در روز به قارچ پوستی بمالید تا از بین برود. پراکسید هیدروژن کشنده قارچ شناخته شده است.
3. روغن نارگیل: روغن نارگیل دارای خواص ضد قارچی است و ممکن است به از بین بردن قارچ پا و مرطوب‌سازی پوست کمک کند. برای درمان قارچ ناخن پا و بین انگشتان، می‌توانید سه بار در روز روغن نارگیل را به پای خود بمالید.
4. روغن درخت چای: یک مطالعه در سال 2002 نشان داد که استفاده روزانه از روغن درخت چای می‌تواند به کاهش علائم قارچ پوستی پا در طی دو هفته کمک کند.

وقتی اقدام به درمان بیماری قارچ پا با داروهای مناسب می‌کنید این بیماری رفع می‌شود. مهم است که برنامه درمانی ارائه‌شده توسط پزشک را تا وقتی‌که خوب شوید به‌درستی دنبال کنید. اگر درمان را زودتر از برنامه در نظر گرفته‌شده، متوقف کنید بیماری دوباره برمی‌گردد. همچنین ضروری است در حین معالجه قارچ کف پا، اقدامات لازم را برای جلوگیری از سرایت آن به سایر نقاط بدن یا سایر افراد انجام دهید.

چگونه می‌توان از بروز قارچ پا پیشگیری کرد؟

اگر در هنگامی‌که پای شما خیس یا مرطوب است با قارچ تماس داشته باشید، احتمالا به قارچ پا دچار می‌شوید. در ادامه با روش‌های پیشگیری از این بیماری آشنا می‌شوید.

1. در حمام عمومی یا رختکن، از صندل لاانگشتی استفاده کنید.
2. پاها را به‌طور مرتب با آب و صابون بشویید.
3. از جوراب یا کفش مشترک استفاده نکنید.
4. قبل از پوشیدن جوراب یا کفش، پاهای خود را کاملا خشک کنید.
5. اگر جورابتان خیس یا مرطوب است آن را عوض کنید.
6. کفش‌های سبک و با تهویه مناسب بپوشید. از کفش‌های ساخته‌شده از مواد مصنوعی مانند وینیل یا لاستیک خودداری کنید.
7. جوراب‌های خود را به‌طور مرتب عوض کنید. اگر پای شما به‌شدت عرق می‌کند جوراب‌های خود را دو بار در روز عوض کنید.

همچنین بهتر است هنگام درمان قارچ پوستی پا از دست زدن به پای خود اجتناب کنید زیرا ممکن است عفونت به دست‌های شما منتقل شود.

درنهایت، قارچ پوستی می‌تواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند که وقتی پاها را تحت تاثیر قرار می‌دهد بیماری پای ورزشکار نام دارد. پمادهای ضدقارچ بدون نسخه یا با نسخه رایج‌ترین گزینه‌های درمانی قارچ پا هستند. داروهای ضدقارچ اغلب موثر هستند اما در موارد جدی‌تر، پزشک ممکن است داروی قوی‌تری را تجویز کند.